Естонската православна црква при Московската патријаршија стана мета на притисоците на државата Естонија, која настојува да ја оддели од јурисдикцијата на Руската православна црква и да ја стави под јурисдикција на Цариградската патријаршија. Како изговор за овие притисоци е наведен воениот конфликт во Украина. Естонскиот парламент ја прогласи Руската православна црква за „организација која спонзорира воена агресија“.
Откако претставници на Министерството за внатрешни работи на Естонија го посетија женскиот Успенски манастир Пјухтица со барање за промена на јурисдикцијата и најавија судски процеси против Естонската православна црква и одземање на имотите на црквата, Министерството за внатрешни работи на Естонија го објави следното соопштение за текот на разговорите со Естонската православна црква при Московската патријаршија:
На 30 јули, претставникот на Министерството за внатрешни работи на Естонија, Раиво Куут, претставникот на Естонската православна црква на Московската патријаршија викарниот епископ Даниил Тартуски и адвокатот Стивен-Христо Евестус од адвокатската канцеларија „Сирел и партнерите“, која ги претставува Естонската православна црква и Ставропигијалниот манастир Успение на Пресвета Богородица – Пјухтица, се состанаа за да ги разгледаат досегашните активности и да дискутираат за можните идни сценарија. Договорени беа следните чекори и временскиот план за активности.
Претставникот на Министерството за внатрешни работи Раиво Куут даде осврт на очекувањата на државата, кои вклучуваат целосно одвојување на Естонската православна црква од Московската патријаршија како канонски така и правно, бидејќи државата има обврска да го заштити населението на Естонија од влијанија на непријателски режим. Истовремено, Куут нагласи дека решението ќе се постигне преку соработка и дека државата нема да започне со затворање на храмовите на Естонската православна црква или на манастирот Пјухтица, ниту пак ќе го попречува нивното работење. „Слободата на вероисповед е загарантирана и службите ќе продолжат,“ потврди Куут.
На состанокот, Естонската православна црква ја претстави својата визија за процесот на одвојување од Московската патријаршија во две етапи. Во првата етапа, ќе се измени сегашниот статут, а во втората етапа ќе започнат консултации со Естонската апостолска православна црква за да се најдат можности за обединување на сите православни христијани во Естонија под една црква во иднина.
Во првата етапа, предлогот на Естонската православна црква е да се измени нејзиниот устав, така што ќе се отстранат референци на тековниот устав на Руската православна црква, освен референцата за Томосот од 1993 година.
Естонската православна црква ги опиша можностите за измена на својот статут, потребните чекори и структурата на процесот на донесување одлуки и информираше за обраќањето на Синодот до Рускиот Патријарх со молба да се укине ставропигијалниот статус на храмот Александар Невски во Талин.
Исто така, адвокатската канцеларија „Сирел и партнерите“ ги разгледа различностите во можностите за одвојување на манастирот Пјухтица. Министерството за внатрешни работи изрази подготвеност да ги разгледа прашањата поврзани со манастирот во истиот временски период одделно, земајќи ги предвид спецификите на неговиот статус.
„Претставувањето на Естонската православна црква и манастирот е од клучно значење за да им се помогне на Црквата и манастирот во преговорите со државата и да се најде решение засновано на основните принципи на владеење на правото и канонските правила,“ објасни адвокатот Стивен-Христо Евестус. „Тоа мора да биде насочено кон почитување на слободата на вероисповед и нејзиното спроведување, слободите и душевниот мир на членовите на заедницата на Естонската православна црква, а не кон притисок и создавање чувство на изолираност во ситуација што не може да се обвинат Црквата и манастирот кои дејствуваат во Естонија. Средбите со Министерството за внатрешни работи се водени од желбата да се најдат мирни решенија за продолжување на соживотот и гарантирање на слободата на вероисповед. Сметаме дека е неопходно да се продолжи конструктивниот дијалог што не ги дели заедниците и ги почитува и црковните и граѓанските закони“ – додаде адвокатот.
Како следни активности, договорено е дека Естонската православна црква до крајот на август ќе ги достави конкретните предлози за измена на нејзиниот устав и потребните чекори и временскиот план за спроведување на измените до Министерството за внатрешни работи. Министерството врз основа на ова ќе го формира своето мислење најдоцна до крајот на септември.
Дополнително, Естонската православна црква ќе се договори и ќе го извести Министерството за внатрешни работи за датумот кога нејзини претставници ќе се сретнат со претставници на Естонската апостолска православна црква и ќе започнат со изработка на план на активности во втората етапа.
Активностите поврзани со манастирот како посебна верска организација ќе бидат договорени одделно.
